رابیتس کاری نما و سقف ساختمان
آنچه در این مقاله میخوانید.
نمای ساختمان از اجزای مهم ساختمان است و یکی از راه‌هایی که زیبایی نمای ساختمان می‌افزاید رابیتس کاری نما و سقف ساختمان است.
رابیتس به ورقه‌های شبکهای فلزی گفته می‌شود که از نبشی‌های باریک گالوانیزه ساخته شده، به وسیله مفتول‌های گالوانیزه به هم وصل شده‌اند و از آن در صنعت ساخت و ساز جهت تهیه یک نمای یکنواخت و یکدست از دیواره‌های ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نمای ساختمان از اجزای مهم ساختمان است و تاثیر زیادی بر روی قیمت و ارزش ساختمان دارد، بنابراین کسانی که در حوزه ساخت و ساز فعالیت می‌کنند همواره برای داشتن ساختمانی با نمای شیک و به‌روز با یکدیگر در رقابت هستند.
انجام رابیتس کاری نما و سقف ساختمان توسط مجرب ترین تیم پیمانکاری و با مناسب ترین قیمت توسط شرکت فنی مهندسی پایانکار
یکی از راه‌هایی که به زیبایی نمای ساختمان کمک می‌کند رابیتس نما و سقف ساختمان است. رابیتس به ورقه‌های شبکهای فلزی گفته می‌شود که از نبشی‌های باریک گالوانیزه‌ای ساخته شده و به وسیله مفتول‌های گالوانیزه به هم وصل شده است.
در زبان انگلیسی به رابیتس expanded metal گفته می‌شود و به دلیل مزیت‌هایش کاربردهای مختلفی در ساختمان سازی دارد. ظاهر چشمههای رابیتس بیشتر به شکل دایره، مربع و لوزی است اما در ایران ظاهر چشمههای رابیتس بیشتر به شکل متوازی‌الاضلاع است. رابیتس‌ها در ابعاد ۶۰*۲۴۰ ساخته می‌شوند.
ویژگی‌های رابیتس
رابیتس‌ها به دلیل داشتن چشمه‌هایی کوچک و زیاد اجازه عبور جریان هوا، نور و آب را می‌دهد اما مانع عبور ذرات بزرگتر می‌شود.
از دیگر مزیت‌های رابیتس در مقایسه با دیگر ورق‌های فلزی این است که لبه‌های بی‌حفاظ رابیتس در مقابل کشش و انقباض مقاوم‌تر است به همین دلیل در پوشش زهکشی از آن استفاده می‌شود. از رابیتس نیز در ساختن قفس استفاده می‌شود.
رابیتس در مقایسه با دیگر ورق‌های فلزی دارای مقاومت و دوام بالایی است زیرا این شبکه فلزی هیچگاه به طور کامل بریده و دوباره وصل نمی‌شود بنابراین فشار وارد شده را در سراسر ورق پخش می‌کند، پس فشاری که تحمل می‌کند بیشتر از یک ورق فلزی ساده است.
کاربرد رابیتس کاری
یکی از دلایل استفاده گسترده از رابیتس در صنعت ساخت و ساز ایجاد بستری مطلوب برای نصب تاسیسات برقی و مکانیکی ساختمان است. رابیتس با توجه به مزیت‌های گوناگون دارای کاربردهای گسترده‌ای است که بیشترین کاربرد آن در صنعت ساخت و ساز است و از آن برای گچ کاری، سیمان کاری و نگهداری ملات جهت سنگ کاری استفاده می‌شود.
از دیگر استفاده‌های رابیتس در صنعت ساختمان سازی تهیه یک نمای یکنواخت از دیواره‌های ساختمان است همچنین شبکه بندی رابیتس باعث همبستگی و یکنواخت بودن دیوارها می‌شود و مانع از هر گونه ترک و شیار در دیواره‌های ساختمان می‌شود.
از رابیتس به دلیل داشتن ویژگی هموارسازی سطوح در طراحی سقف کاذب، آرک و اپن آشپزخانه، سقف شیروانی، سقف آلاچیق، ترمیم ترکهای ایجاد شده در ساختمان، گچ کاری و گچ بری و همچنین برای زیرسازی نماهای ساختمان از جمله نمای کامپوزیت، چوبی و رومی استفاده می‌شود.
از دیگر کاربردهای رابیتس در ساختن قفس آهنی است به این دلیل که مقاومت بیشتری نسبت به انواع توری از جمله توری مرغی دارد و با توجه به سایز چشمههای آن علاوه بر تهویه هوای درون قفس از ورود اشیای دیگر به درون قفس جلوگیری می‌کند.
مجسمه سازان نیز با توجه به مزیت‌های رابیتس از آن در صنعت مجسمه‌سازی جهت فرم دادن سطوح سه بعدی و همچنین منحنی‌های مرکب که در پایان کار با خاک رس و یا گچ روی آن‌ها را می‌پوشانند، استفاده می‌کنند.
انواع رابیتس
رابیتس‌ها را بر اساس وزن، ستون و چشمه تقسیم بندی می‌کنند و هر کدام از آن‌ها کاربردهای مختلفی دارند.
بر اساس ستون:
رابیتس‌ها را بر اساس نوع نیاز یا کاربرد آن در ستون‌های متفاوتی از جمله ۹، ۱۱ و ۱۳ ستونه می‌سازند که هرکدام از آن برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رابیتس ۱۳ ستونه کیفیت و قیمت بالاتری نسبت به دو نوع دیگر دارد و در موارد خاصی کاربرد دارد. گاهی برای افزایش سرعت در پیشروی ساخت و ساز به جای رابیتس ۹ ستونه از رابیتس ۱۳ ستونه استفاده می‌شود که این کار علاوه بر اینکه استاندارد نیست هزینه بالاتری نیز دارد. از رابیتس ۱۳ ستونه سنگین بیشتر در گچ کاری و همچنین اجرای نمای ساختمان استفاده می‌شود.
بر اساس وزن:
ورق‌هایی که از آن‌ها به منظور ساخت رابیتس استفاده می‌شود ضخامت‌های متفاوتی دارند و هرچه ضخامت این ورق‌ها بیشتر باشد رابیتس تولید شده نیز وزن بیشتری دارد، بنابراین هر رابیتس با توجه به ورق‌های تشکیل دهنده آن می‌تواند وزن متفاوتی داشته باشد که البته وزن رابیتس روی قیمت آن تاثیر مستقیم دارد.
برای اجرای سقف کاذب از رابیتس سبک استفاده می‌شود، چون برای اجرای سقف کاذب وزن رابیتس اهمیتی ندارد. به طور کلی برای مواردی که وزن رابیتس اهمیت ندارد بهتر است از همان نوع سبک استفاده شود چون استفاده از نوع سنگین علاوه بر بالا بردن هزینه، کار را نیز سخت‌تر می‌کند. برای سقف کاذب به دلیل نیاز به انعطاف پذیری بیشتر نوع ۹ ستونه سبک را انتخاب می‌کنند.
لازم به ذکر است وزن رابیتس روی بسته‌های آن قید نمی‌شود و از آنجایی که کاربرد رابیتس بر اساس مشخصات وزنی آن مشخص می‌شود، بنابراین هنگام خرید باید وزن آن کنترل شود.
بر اساس چشمه:
علاوه بر وزن و ستون، رابیتس‌ها را براساس تعداد چشمه‌ها نیز دسته بندی می‌کنند که به صورت دو چشمه و سه چشمه موجود هستند و این چشمه‌ها به شکل‌های مختلف مانند لوزی، متوازی‌الاضلاع و مربع هستند، البته در ایران فقط رابیتس‌هایی با چشمه متوازی‌الاضلاع ساخته می‌شوند.
هر چه تعداد چشمه‌ها بالاتر باشد ابعاد آن کوچکتر است. چشمه انرژی را جذب می‌کند بنابراین اگر تعداد چشمه‌ها زیاد باشد مقدار زیادی انرژی هدر می‌رود و برعکس اگر تعداد چشمه‌ها کم باشد مقدار انرژی مورد نیاز به خوبی جذب نمی‌شود، بنابراین باید در تعداد چشمه مقدار بهینه‌ای در نظر گرفته می‌شود که هم انرژی تلف نشود و هم به مقدار مورد نیاز انرژی جذب شود.
مراحل اجرای رابیتس کاری نما و سقف ساختمان
برای اجرای نماهای مختلف ساختمان از جمله نمای سنگی، سیمانی و کامپوزیت باید زیرسازی انجام شود، که رابیتس کاری یکی از این نوع زیرسازی‌ها است. برای اجرای رابیتس مراحل زیر به ترتیب انجام می‌شود.
اتصال پروفیل نبشی یا قوطی به سازه
در ساختمان سازی قبل از آن که عملیات رابیتس کاری شروع شود نبشی‌ها یا قوطی‌هایی را برای اتصال شبکه رابیتس به بدنه سازه تهیه می‌شود بنابراین در مرحله اول باید پایه‌ای فلزی برای اتصال رابیتس‌ها به آن در نظر گرفته شود.
برای اینکه پروفیل‌های نبشی و قوطی را به سازه متصل کنند لازم است که صفحات فولادی در بدنه سازه تعبیه شود تا در مراحل بعد پروفیل‌ها به آن متصل شوند.
برای متصل کردن این صفحات فولادی به پیکره سازه از پیچ و مهره یا انکر بولت استفاده می‌شود. فاصله نصب پروفیل‌ها به سازه و صفحه گذاری بر اساس نوع نما و وزن نما مشخص می‌شود.
اتصال رابیتس به پروفیل
پس از متصل کردن پروفیل‌ها به سازه به وسیله عملیات جوشکاری رابیتس‌ها را به وسیله پیچ یا بولت به پروفیل‌ها وصل می‌کنند.
اجرای نمای مورد نظر برای ساختمان
بعد از انجام زیرسازی‌های لازم به وسیله رابیتس، اجرای نما صورت می‌گیرد. برای اجرای نماهای مختلف از جمله کامپوزیت، چوبی، سیمانی و غیره از زیرسازی رابیتس استفاده می‌شود.
اگر نمای سنگی مدنظر باشد بعد از انجام رابیتس کاری، برای اجرای نمای سنگی ملات آماده می‌شود و سپس با توجه به نقشه‌ای که از قبل تهیه شده نمای سنگی اجرا می‌شود. اگر نمای سیمانی مدنظر باشد بعد از انجام رابیتس کاری، اندود ملات سیمان اجرا می‌شود و سپس اقدام به شکل دهی آن می‌کنند.
در اجرای نمای چوبی مانند دیگر نماها ابتدا رابیتس کاری انجام می‌شود و سپس قطعات نمای چوبی به وسیله پیچ و مهره به رابیتس متصل می‌شوند.
اجرای نمای آلومینیومی و کامپوزیت همانند نمای چوبی انجام می‌شود با این تفاوت که در اجرای نمای آلومینیومی و کامپوزیت ممکن است اتصال زیرکار به وسیله رابیتس یا زیرسازی آلومینیومی انجام شود.
نکات اجرایی رابیتس نما و سقف ساختمان
- اگر نمای اجرایی مورد نظر نمای سیمانی باشد باید بلافاصله بعد از اجرای عملیات رابیتس کاری و شاسی کشی ملات خمیری از سیمان و پودر سنگ روی رابیتس‌ها ریخته شود تا چسبندگی ملات پایانی که برای نمای سیمانی اجرا می‌شود با رابیتس بیشتر شود.
- اگر نمای سنگی به ویژه نمای سنگی کلاسیک یا رومی مدنظر باشد، به دلیل وزن زیاد این نوع نماها باید عملیات جوشکاری با دقت زیاد انجام شود، در غیر این صورت ممکن است نما سقوط کند و خطرات جانی و مالی جبران ناپذیری به بار آورد.
- باید از تراز بودن رابیتس کاری و شاسی کشی اطمینان حاصل شود تا در مراحل اجرای نما نیاز به دوباره کاری نباشد و مشکل خاصی پیش نیاید.
- پس از نصب پروفیل‌ها لازم است روی آن‌ها ضد زنگ استفاده شود، زیرا در صورت زنگ زدن پروفیل‌ها سست می‌شوند و موجب سقوط نماها و در نهایت ایجاد خطرات جانی و مالی جبران ناپذیر می‌شود.
مواردی که رابیتس بندی در آن‌ها واجب و لازم است
رابیتس بندی روی بادبندها، ستونها و هر قطعه فلزی قبل از گچ کاری
اگر عملیات گچ کاری روی بادبندهایی که بین دیوارهای داخلی قرار می‌گیرند مستقیما انجام شود، گچ به این سطح ناصاف به خوبی نمی‌چسبد بنابراین هنگام لرزش اعضای فلزی امکان دارد سطح ترک بخورد و گچ از آن جدا شود، حتی اگر این ترک‌ها هم ترمیم شوند باز این اتفاق تکرار می‌شود.
به این ترتیب روی بادبندها، ستونها و هر قطعه فلزی قبل از گچ‌کاری لازم است رابیتس بندی شود تا از ترک خوردن و ریزش گچ جلوگیری شود.
رابیتس بندی روی ستون‌های بتنی قبل از گچ کاری
روی ستون‌های بتنی نیز قبل از گچ کاری و یا حتی چیدن دیوار عملیات رابیتس کاری اجرا می‌شود.
رابیتس بندی روی وجه بیرونی تیرها و ستون‌های نما قبل از دوغاب ریزی سنگ‌ها
یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه شود تیرها و ستون‌های نما می‌باشد، چون در تیرها و ستون‌های نما سطح زیر دوغاب سنگ صاف است بنابراین دوغاب به خوبی به آن نمی‌چسبد و یکی از دلایل سقوط و پرت شدن سنگ‌های نما همین موضوع است. برای رفع این مشکل روی وجه بیرونی تیرها و ستونها رابیتس بندی می‌شود.
رابیتس بندی روی تیرهای کناره‌های باکس راه‌پله
یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه شود تیرهای اطراف راه‌پله است، مخصوصا وقتی راه‌پله کاشی می‌شود در قسمت‌هایی که تیر طبقات قرار می‌گیرد به دلیل اگر دوغاب روی آن ریخته شود به دلیل وجود سطح صاف احتمال سقوط سنگ یا کاشی وجود دارد. پس لازم است عملیات رابیتس بندی قبل از ریختن دوغاب روی تیرها اجرا شود.
رابیتس بندی دور ستون پارکینگ
یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه شود ستون پارکینگ است، بسیاری از سازندگان به این مسئله توجه نمی‌کنند و سنگ‌ها را مستقیما روی ستون می‌گذارند و سپس دوغاب می‌ریزند. به دلیل صاف و صیقلی بودن سطح زیر این سنگ‌ها احتمال سقوط آن‌ها بسیار بالا است، بنابراین قبل از دوغاب ریزی حتما باید عملیات رابیتس بندی اجرا شود.
اما در بعضی موارد به اشتباه از رابیتس بندی در اجرا استفاده می‌شود، یکی از مواردی که بسیار مشاهده می‌شود، برای اجرای دال پله از رابیتس در زیر میلگردها به جای قالب چوبی استفاده می‌شود. استفاده از رابیتس به جای قالب چوبی باعث ایجاد دو مشکل می‌شود. مشکل اول اینکه باعث خارج شدن تدریجی شیره بتن از آن و سپس سرازیر شدن آن از سوراخ رابیتس می‌شود و در نهایت باعث می‌شود که بتن سست شود و مقاومت خود را از دست بدهد.
مشکل دوم اینکه وزن بتن باعث می‌شود که رابیتس و در نهایت کف دال پله دچار خیز شوند، بنابراین عملیات نازککاری راه‌پله به شکل مطلوب انجام نمی‌شود. این یکی از مواردی است که از رابیتس به شکلی کاملا اشتباه استفاده می‌شود.
مزایای استفاده از رابیتس کاری
- ایجاد استحکام نسبی به شرط رعایت اصول مهندسی و جوشکاری مناسب
- سرعت اجرای مطلوب
- اجرای آسان و شکل‌پذیری مناسب (نه مطلوب)
- برای اجرا نیاز به نیروی متخصص ندارد
- در دسترس است و به آسانی تهیه می‌شود
- می‌توان روی رابیتس طرح‌های مختلف و مد نظر مشتری را پیاده کرد
معایب استفاده از رابیتس کاری
- وزن سنگین سازه
- در صورت استفاده از ملات گچ لازم است که لایه گچ ضخیم باشد و برای نازک کاری گچ زیاد مصرف می‌شود.
- دستمزد زیاد جهت گچ کاری
- به دلیل استفاده از گچ برای انواع آب و هوا مناسب نیست.
- در اثر اختلاف انبساط حرارتی ناشی از این محصول فولادی و یا نوسانهای به وجود آمده از لرزش ساختمان، در پوشش نهایی به خصوص گچ ترک ایجاد می‌شود.
- بروز خوردگی در بخش‌های شاسی‌کشی خصوصا در محل‌های جوش در نقاط مرطوب و فضای باز در طولانی مدت
- عدم امکان طرح‌پذیری مناسب توسط محدودیت فضای گچ‌کاری
- عدم وجود خاصیت آکوستیک و ضد صدا